مرکز تحقیقات ژنتیک

جایزه نوبل فیزیولوژی یا پزشکی یکی از جوایز نوبل است که هر سال از سوی مؤسسه کارولینسکا، یکی از دانشگاه‌های بزرگ علوم پزشکی اروپا واقع در شهر استکهلم سوئد، اعطا می‌شود. این مؤسسه دارای امتیاز انحصاری اعطای جایزه نوبل در رشته فیزیولوژی و پزشکی است. جایزه نوبل پزشکی یا فیزیولوژی سال ۲۰۲۲ میلادی به «Svante Pääbo » زیست شناس سوئدی و متخصص ژنتیک تکاملی برای اکتشافاتش در ارتباط با «ژنوم‌های هومینین‌های (انسان‌تباران) منقرض شده و تکامل انسان» تعلق گرفت. در مراسم معرفی برندگان نوبل ۲۰۲۲ که دوشنبه، ۱۱ مهر (سوم اکتبر) در ساعت ۱۳ و پنج دقیقه به وقت تهران آغاز شد، نام سوانت پابو (Svante Paabo) به عنوان برنده جایزه نوبل پزشکی اعلام شد.

سوانت پابو (Svante Pääbo) در ۲۰ آوریل ۱۹۵۵ (۳۰ فروردین ۱۳۳۴) در سوئد متولد شد. وی زیست‌شناس و متخصص ژنتیک تکاملی است. پدرش سونی برگستروم، به همراه بنگت اینگمار ساموئلسون و جان آر. وین در سال ۱۹۸۲ برنده جایزه نوبل فیزیولوژی یا پزشکی شد. مادر او، کارین پابو اهل استونی است.
پابو از سال ۱۹۹۷ میلادی مدیر دپارتمان ژنتیک مؤسسه انسان‌شناسی تکاملی ماکس پلانک آلمان بوده ‌است.

وی با تحقیقات پیشگامانه‌اش به اطلاعاتی دست یافت که در ظاهر ناممکن بود؛ توالی‌یابی ژنوم انسان نئاندرتال، یکی از خویشاوندان منقرض‌شده انسان‌های امروزی. او کشف هیجان‌انگیز دیگری نیز انجام داد؛ کشف یک هومینین (انسان‌تبار) به نام دنیسُوا (Denisova) که در گذشته ناشناخته بود.

نکته مهم این است که پابو دریافت انتقال ژن از این هومینین‌های منقرض‌شده به هومو ساپینس (انسان خردمند، گونه‌ای از سرده انسان)، در پی مهاجرت به خارج از آفریقا حدود ۷۰ هزار سال پیش رخ داده است. این انتقال باستانی ژن‌ به انسان‌های امروزی ارتباط فیزیولوژیکی دارد؛ مثلاً بر نحوه واکنش سیستم ایمنی بدن ما نسبت به عفونت‌ها تأثیر می‌گذارد.

لینک خبر:

PIONEER OF RESEARCH ON ANCIENT DNA WINS MEDICINE NOBEL

https://www.nature.com/articles/d41586-022-03086-9